?Guzik z Orzełkiem - Katyńczycy Ziemi Sokołowskiej? ? tak zatytułowano spotkanie, które odbyło się 25 kwietnia w Sokołowskim Ośrodku Kultury, poświęcone żołnierzom i policjantom zamordowanym w 1940 r. W jego pierwszej części, w galerii SOK, Jacek Odziemczyk omówił okoliczności, jakie towarzyszyły zbrodni katyńskiej. W spotkaniu wzięli udział senator Waldemar Kraska, burmistrz Bogusław Karakula, ks. prałat Andrzej Krupa, radni powiatowi Ewa Kraska i Bogdan Czarnocki oraz mieszkańcy miasta.- Ten temat w kwietniu to rzecz oczywista. Właśnie wtedy wspominamy ludzi, zamordowanych bez żadnej przyczyny. Zbrodni tej towarzyszyły kłamstwa, wieloletnie, długie. Dziś po wielu z nich pozostały tylko małe pamiątki ? to, co jest symbolem dzisiejszego spotkania ? guzik z orzełkiem. Mało, ale jakże wiele ? mówił na wstępie dyrektor SOK Marcin Celiński. Podkreślił, jak ważne jest przypominanie młodzieży o tamtych czasach i tamtej zbrodni.

- Wszyscy znamy hasło Katyń, jako symbol ludobójstwa, mordu na naszych oficerach i policjantach. Ale Katyń stał się pewnym pojęciem zbiorczym ? mówił sokołowski historyk. - Co pod nim rozumiemy? Oficerów zamordowanych w Twerze; z obozu w Ostaszkowie ? pochowanych w Miednoje, oficerów z obozu w Kozielsku zamordowanych w Katyniu; oficerów z obozu w Starobielsku, pomordowanych w Charkowie i pogrzebanych w Piatichatkach. DO tego dochodzą oficerowie i policjanci mordowani na Białorusi i Ukrainie, których określa się jako tych z białoruskiej lub ukraińskiej listy katyńskiej. Te pięć pojęć tworzy nam całość: 21 857 zamordowanych osób.
Jacek Odziemczyk podkreślił, że w obozach więziony był kwiat polskiej inteligencji: wśród oficerów byli lekarze, nauczyciele, prawnicy, dziennikarze. - Dlaczego zapadła decyzja o ich eksterminacji? Bo z każdym z nich NKWD prowadziło wielogodzinne, często monotonne rozmowy. Każdy z nich miał teczkę, inwigilacja trwała non stop. I okazało się, nasi oficerowie to element nieskory do żadnej współpracy. Oni nie godzili się na sowiecką rzeczywistość ? mówił prelegent. - Oficerowie prowadzący przesłuchania próbowali uzyskać odpowiedź na pytanie: czy ci ludzie są gotowi pogodzić się z losem bez własnej ojczyzny. Okazało się, że nie są. O tym wprost pisały służby specjalne. W dokumentach z Kozielska pochodzących od oficerów NKWD, a dotyczących nastrojów wśród polskich jeńców, znajdujemy takie cytaty: ?Kadra oficerska byłej armii polskiej jawnie wyraża w rozmowach uczucia patriotyczne do byłej Polski. {Jeszcze Polska istnieć będzie w takiej postaci, w jakiej była}".
W dalszej części spotkania Jacek Odziemczyk przedstawił sylwetki wojskowych i policjantów zamordowanych na Wschodzie, którzy pochodzili lub pracowali w powiecie sokołowskim lub z tym rejonem były związane. A takich osób jest 40. Spora grupa z nich na co dzień, w cywilu była nauczycielami, zostali zmobilizowani do armii i trafili do sowieckiej niewoli. Niektórzy mieli okazję przebrać się w cywilne ubrania i uciec, ale odmówili, bo ?nie pozwalał im na to honor oficera?.
Po prelekcji zebrani posłuchać mogli grupy Szara Band z Zespołu Szkół Nr 1 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Sokołowie Podlaskim. Cztery utwory zaprezentowali: Gabriela Smolik (śpiew), Piotr Kuryłek (śpiew, instrumenty klawiszowe), Tomasz Sosnowski (perkusja) oraz Bogusław Kwiatkowski (gitara).
W 2010 i 2011 roku Komitet Organizacyjny ?Katyń... ocalić od zapomnienia? doprowadził do powstania Alei Dębów Katyńskich. Wokół sokołowskiej konkatedry zasadzono wówczas 36 drzew poświęconych żołnierzom i policjantom zamordowanym w kwietniu i maju 1940 r. Sokołowska Aleja Dębów Katyńskich należy do największych w Polsce.
Po spotkaniu uczestnicy pod każdym drzewem zapalili białe i czerwone znicze - symbol pamięci o pomordowanych.

BG