Paszport do samodzielności

Wywiad z dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych dr hab. Beatą Walęciuk-Dejneką.

Wydział Nauk Humanistycznych to długa tradycja solidnego kształcenia i wiele pokoleń absolwentów filologii polskiej, filologii obcych i historii. W ofercie pojawiały się inne kierunki humanistyczne - logopedia i logopedia z audiologią, a także sztuki plastyczne. Pani dziekan, dlaczego warto studiować na Humanie?

Humanistyka, bycie humanistą to, wg. mnie, podstawa życia każdego człowieka, obywatela swojego kraju, Europy i świata. W tej chwili na moim Wydziale jest pięć kierunków studiów: historia, filologia polska, filologia, logopedia (z audiologią) oraz sztuki plastyczne. Na każdym kierunku są też specjalności, dostosowane do niego oraz do potrzeb zewnętrznych, tzw. rynku pracy. Przygotowujemy humanistów zarówno do znajdywania zatrudnienia czy etatu w różnych i trudnych zawodach, np. nauczyciela polonisty, anglisty, historyka archiwisty, logopedy, lektora języka obcego, copywriter’a, redaktora, czy social media ninja, ale również, co według mnie, nie mniej ważne, do samodzielności, odpowiedzialności za siebie, do radzenia sobie z trudnościami, do umiejętnego wykorzystywania nabytej wiedzy. Humanista może również stworzyć swoje własne miejsce pracy jako logopeda, neurologopeda (założyć poradnię), tłumacz (biuro tłumaczeń), pracownik wydawnictwa, instytucji kultury, czy kancelarysta, a także pracować we współczesnym środowisku cyfrowym, zwłaszcza w mediach, biznesie i   edukacji. Jeśli nie ma się pomysłu na swoją przyszłość to znajomość języków obcych zawsze jest atutem. Sztuki plastyczne umożliwiają wymianę myśli i doświadczenia przy jednoczesnym zachowaniu autonomii. Obecnie działamy w warunkach wręcz idealnych - mamy odpowiednio zaprojektowane oraz bogato wyposażone sale, aule, pracownie specjalistyczne, nowoczesną bibliotekę uniwersytecką z fachową literaturą, na bieżąco aktualizowaną, bo uniwersytet - to miejsce, gdzie nie tylko zdobywa się kwalifikacje/wykształcenie, poszukuje prawdy i dąży do niej, ale przede wszystkim uczy się myśleć.

Czy w związku z coraz bardziej wymagającym rynkiem pracy, Wydział oferuje propozycje programów studiów podyplomowych, dzięki którym można „podkręcić” swoją karierę? 

Oczywiście. WNH ma w ofercie kilka intersujących studiów podyplomowych, jak Podyplomowe Studia Logopedyczne czy Podyplomowe Studia Neurologopedii z Wczesnym Wspomaganiem Rozwoju Dziecka, realizowane w Instytucie Językoznawstwa i Literaturoznawstwa, które pozwalają uzyskać kwalifikacje do wykonywania zawodu logopedy czy uzyskać tytuł zawodowy neurologopedy. Absolwent tych studiów posiada przygotowanie do diagnozy i terapii dzieci, młodzieży i dorosłych z różnego rodzaju zaburzeniami w zakresie komunikacji językowej, także uzyskuje wiedzę i umiejętności w zakresie diagnozy, programowania i prowadzenia terapii neurologopedycznej oraz kształtowania sprawności komunikacyjnych, kulturowych, społecznych itp. osób z zaburzeniami komunikacji językowej, rozwoju mowy, problemami neurologicznymi, psychiatrycznymi.  

Innego rodzaju studia podyplomowe realizowane są w Instytucie Historii, to Podyplomowe Studia z Archiwistyki i Zarządzania Dokumentami, które zapewniają nabycie umiejętności i wiedzy niezbędnej do wykonywania zawodu archiwisty oraz przygotowują do pracy na stanowiskach biurowych w urzędach administracji publicznej oraz w innych instytucjach sektora publicznego i prywatnego, gromadzących i przetwarzających dokumentację oraz informację, np. zarządzanie kancelarią współczesną zarówno w przedsiębiorstwie, jak i w urzędzie.

Bardzo potrzebne obecnie, tak uważam, jako polonistka i lektor języka polskiego jako obcego, są Podyplomowe Studia Filologii Polskiej i Podyplomowe Studia Języka Polskiego jako Obcego i Drugiego, które oferuje IJiL. W sytuacji, kiedy tak wielu uchodźców z Ukrainy, jest w Polsce, pracują, a dzieci i młodzież chodzą do polskich szkół i studiują na polskich uczelniach, trzeba umieć ich uczyć języka polskiego: zarówno jako obcego, jak i drugiego.

Studenci bardzo dziś cenią komponent praktyczny w kształceniu, oczekują atrakcyjnych programów studiów i ciekawych praktyk. Gdzie studenci kierunków prowadzonych na wydziale mogą podnosić swoje kompetencje już w trakcie studiów? 

Przede wszystkim w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych - tu praktyki odbywają studenci filologii polskiej, filologii, czy logopedii - jako przyszli nauczyciele czy logopedzi. Studenci kierunku logopedia ponadto realizują swoje praktyki w poradniach logopedycznych, ośrodkach szkolno-wychowawczych, w Studenckiej Poradni Logopedycznej, Centrum Diagnozy i Terapii Logopedycznej UPH oraz w placówkach służby zdrowia, oddziałach szpitalnych (laryngologia, pediatria, neurologia, psychiatria), poradniach audiologicznych,  szkołach specjalnych, placówkach rehabilitacyjnych, prowadzących terapię i rehabilitację małych dzieci, czy placówkach gerontologopedycznych, opiekuńczo-wychowawczych. Poza tym nasi studenci kierowani są również do urzędów celnych, biur tłumaczeń, firm logistycznych, czyli tam, gdzie jest przydatna znajomość języka obcego – angielskiego, rosyjskiego i niemieckiego. Przyszli poloniście praktykują w wydawnictwach, studiach radiowych, redakcjach czasopism i gazet, ośrodkach kultury, a historycy – we wszelkiego typu archiwach w całym kraju: w Archiwum Państwowym w Siedlcach, Archiwum Państwowym w Lublinie, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, oraz archiwach zakładowych, np. urzędów centralnych (Archiwum Ministerstwa Finansów, Archiwum Kancelarii Prezydenta RP, Archiwum Kuratorium Oświaty w Warszawie). Na kierunku sztuki plastyczne praktyki mają formułę otwartości, odnoszącej się do idei sztuki  i jej oddziaływania poprzez zróżnicowane media, które ciągle ewoluują i żywo reagują na to, jacy jesteśmy, jak odczytujemy i w jaki sposób pragniemy kreować współczesność. System praktyk zawodowych, odbywanych w muzeach, oficynach wydawniczych, w autorskich studiach projektowania graficznego, ośrodkach kultury, pozwala na  stworzenie autorskiego port folio oraz nabycie umiejętności autoprezentacji w kontekście i odniesieniu do rzeczywistości, z którą nasz student będzie konfrontowany już jako absolwent.

Czy na wydziale jest przestrzeń, w której studenci mogą rozwijać swoje zainteresowanie? 

Oczywiście. Mamy bazę edukacyjną na poziomie europejskim, o wysokim standardzie, dostępnym także dla osób z niepełnosprawnościami. Mam na myśli sale i laboratoria dydaktyczne, aule, pracownie logopedyczne i artystyczne (np. profesjonalne studio nagrań, sala koncertowa, pracownia rzeźby i grafiki komputerowej, malarstwa, studio fotograficzne, sala sensoryczna, itp.). Jest również strefa studencka, strefa komfortu, gdzie studenci podczas przerw w zajęciach mogą spędzać mile czas, wg. własnego pomysłu.

Wielu młodych ludzi wybiera studia, kierując się przekonaniem, że tylko kierunki związane z sektorem IT lub ekonomią mogą przynieść satysfakcję z przyszłej pracy zawodowej. Jak pani dziekan by zachęciła przyszłych studentów do tego, że studia humanistyczne to również dobry wybór?

Jak już powiedziałam, bycie humanistą to paszport do samodzielności, odpowiedzialności za siebie, do radzenia sobie z trudnościami, do umiejętnego wykorzystywania nabytej wiedzy. Studia humanistyczne kształtują naszą wyobraźnię, umożliwiają swobodną wymianę myśli i doświadczenia przy jednoczesnym zachowaniu autonomii wypowiedzi. Utarło się, niesłusznie, że humanistyka nie jest w modzie, że humanista mało zarabia lub po kierunkach humanistycznych nie można znaleźć dobrze płatnej pracy – to błędne myślenie. Amerykańska profesor filozofii i etyki Marta Nussbaum, autorka książka Not for profit. Why Democracy Needs the Humanities na tytułowe pytanie odpowiada: tak, oczywiście, a w Ameryce już są poszukiwani absolwenci kierunków humanistycznych i społecznych. Uważam, że wybór studiów humanistycznych jest nie tylko dobry, to trafny i wspaniały pomysł. 

Nauki humanistyczne i nauki o sztuce to dyscypliny rozwijane na wydziale. Jakie badania obecnie prowadzą pracownicy naukowi kierowanego przez panią dziekan wydziału?

Na WNH mamy cztery dyscypliny, w których prowadzone są badania naukowe: w zakresie literaturoznawstwa – te badania dotyczą dyskursów inności, tożsamości, poetyki, polityki i prawa oraz postaci literackiej w literaturze i literaturoznawstwie europejskim, szczególnie literatury polskiej, angielskiej, amerykańskiej, rosyjskiej, ukraińskiej, niemieckiej. Kolejne to badania językoznawcze - dotyczą one semantyki, pragmatyki, retoryki, aksjologii i glottodydaktyki w językach nowożytnych; językoznawstwa kognitywnego, korpusowego, porównawczego i stosowanego; percepcyjnych i realizacyjnych uwarunkowań rozwoju sprawności językowych i ich zaburzeń. W dyscyplinie historia prowadzone są badania obejmujące wszystkie epoki historyczne, a w szczególności: historia wojskowości, średniowieczna kultura religijna, historia Polonii, dzieje gospodarcze, dzieje spółdzielczości, badania nad dziećmi Zamojszczyzny, badanie dziejów zakonu bazylianów, czy badania archiwalne i kancelaryjne, regionalne, w tym z Południowego Podlasia i Wschodniego Mazowsza, także dzieje prasy podlaskiej. Zakres działań w dyscyplinie artystycznej: sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki  oraz w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o sztuce to m.in: rozważania nad uniwersalnymi zagadnieniami własnej, kobiecej tożsamości, a także tego, co jest kobiece i tego, co za kobiece zwykło uchodzić; beznadziejność destrukcyjnych, ludzkich działań, stojących w kontraście do piękna kreowanego przez naturę; na granicy fotografii i malarstwa; pamięć wizualna i wyobraźnia; w poszukiwaniu autorskiego znaku czy nowożytna sztuka sakralna.

Przed nami kolejny rok akademicki. Co się będzie działo na wydziale? 

Dużo. Nowy rok akademicki 2022/23 planujemy aktywnie i atrakcyjnie. Będzie się dużo działo. W planach m.in.: konferencje i seminaria naukowe - międzynarodowe i krajowe, wieczory literackie, historyczne, wyjazdy studentów i pracowników w ramach programu Erasmus, konkurs wymowy języka angielskiego dla szkół średnich, warsztaty logopedyczne, lekcje akademickie dla uczniów szkół średnich i w placówkach oświatowo-kulturalnych, dyktando siedleckie, popularyzacja i upowszechnianie wiedzy historycznej, wykłady profesorów z uczelni zagranicznych i w ramach współpracy organizacji charytatywnej Global Volunteers i Starostwa Powiatowego w Siedlcach), dni otwarte, konkursy z nagrodami, wykłady i prezentacje na Festiwalu Nauki i Sztuki, wystawy i warsztaty artystyczne…