„Szpital Miejski pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny w Siedlcach przy ulicy Starowiejskiej” – tak dawniej brzmiała nazwa znanej wszystkim siedlczanom placówki. Co wydarzyło się w odległej przeszłości, że wyeliminowano patronat Matki Boskiej? Czy istnieje szansa, by wrócił on do nazwy?

Zjednoczenie Katolicko-Narodowe środkowo-wschodniej Polski złożyło dziś (19 czerwca) na ręce prezydenta Tomasza Hapunowicza wniosek o przywrócenie/nadanie patronatu Najświętszej Maryi Panny Szpitalowi Miejskiemu w Siedlcach.

Jak wynika ze źródeł historycznych, w 1939 roku pełna nazwa szpitala brzmiała: „Szpital Miejski pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny w Siedlcach przy ulicy Starowiejskiej”.

– Po tej dacie nie znalazłem więcej żadnej wzmianki dotyczącej pełnej nazwy, a w kolejnych latach używano już tylko nazwy: „Szpital Miejski w Siedlcach przy ulicy Starowiejskiej”. Niestety, nie udało mi się znaleźć najistotniejszych informacji, mianowicie czy i kiedy został zdjęty patronat Najświętszej Maryi Panny oraz przez kogo, na czyje polecenie? – mówi Bogdan Hałucha, przedstawiciel Fundacji Pro Prawo do Życia, jeden z wnioskodawców. Jak dodaje, nie udało się również ustalić, czy patronat w ogóle został zdjęty!? Być może na czyjeś polecenie, z różnych przyczyn, na przykład politycznych, przestano używać pełnej nazwy szpitala…

Nasz rozmówca na własną rękę poczynił bardzo wnikliwy przegląd dostępnej dokumentacji. W celu zbadania sprawy odwiedził Archiwum Państwowe w Siedlcach, siedlecką delegaturę Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, a także działy statystyczne szpitala miejskiego. Przeprowadził też rozmowy z mieszkańcami Siedlec i okolic, którzy mogli mieć wiedzę na temat dawnej nazwy szpitala.  Uzyskane informacje nie pozwoliły jednak w pełni rozwikłać zagadki, jak to się stało, że nazwa z patronatem przestała funkcjonować.

Teraz wnioskodawcy zabiegają, aby siedlecki samorząd poczynił kroki w celu powrotu do dawnej nazwy: „Zwracamy się do pana Prezydenta Miasta oraz Rady Miasta o podjęcie i kontynuowanie tematu, ponieważ samorząd posiada wszelkie niezbędne narzędzia do bardziej szczegółowego zbadania tematu oraz właściwego przywrócenia należytego i prawidłowego patronatu dla Szpitala Miejskiego w Siedlcach. Nie ma wątpliwości, że pojawienie się tego ważnego tematu i prośba o doprowadzenie do końca jest swoistego rodzaju obowiązkiem wynikającym z tradycji, kultury i powinności wobec ludzi, którzy tworzyli szpital oraz tożsamości katolickiej Polaków. Zawierają się w nim elementy, które uwypuklają tożsamość tego miejsca i przywracają prawidłowe fragmenty zapomnianej historii." – czytamy we wniosku.

Należy również zwrócić uwagę na motywację duchową: "Szpitale, na przykład szpital miejski pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny w Siedlcach, nie tylko pełnią funkcję opieki zdrowotnej, ale także są miejscem, gdzie personel medyczny szuka Bożej pomocy w wykonywaniu swojej pracy. Poprzez duchową opiekę oraz hołd złożony świętym, związanym z opieką nad chorymi w chrześcijańskiej tradycji, takie placówki pozostają błogosławieństwem dla danej społeczności. W ten sposób przypisani patronowie święci manifestują swoją obecność nie tylko w sferze religijnej, ale również w tkance społecznej i kulturowej danego miasta i regionu. Stanowią one głęboko osadzony wyraz dawnej i współczesnej religijności, jak również ogólnie uznawanego i szanowanego dziedzictwa narodowego oraz pobożności mieszkańców regionu."

Kapliczka, która nadal znajduje się przy szpitalu

Być może, ze względu na procedury prawa administracyjnego, trzeba będzie mówić raczej o nadaniu patronatu szpitalowi, niż o jego przywróceniu.

Kopie wniosku zostały dziś przekazane także biskupowi siedleckiemu Kazimierzowi Gurdzie, staroście siedleckiemu Karolowi Tchórzewskiemu i przewodniczącemu rady miasta Maciejowi Nowakowi.

Historia Szpitala Miejskiego w Siedlcach (ujęta w treści wniosku):

„Inicjatorką założenia szpitala w Siedlcach była Aleksandra Ogińska (1730-1798) jako katoliczka pochodząca z prominentnej szlachty litewskiej i pełniąca funkcję księżnej. W tamtym okresie większość szlachty w Polsce wyznawała religię rzymskokatolicką, co miało znaczący wpływ na kulturę i politykę regionu. Początki siedleckiego szpitala miejskiego sięgają XVIII wieku. W roku 1793 z fundacji księżnej Aleksandry Ogińskiej powstał drewniany obiekt przy ulicy Starowiejskiej, w którym rozpoczęto działalność przytułku dla ubogich, starców i kalek. Był tam zatrudniony również lekarz. W 1832 roku obiekt zapoczątkował tradycję lecznictwa stacjonarnego, która trwa do dzisiaj, udzielając pomocy wszystkim chorym. Tak rozpoczął działalność Szpital Miejski pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny przy ulicy Starowiejskiej 15. Kolejno, po podstawowych modernizacjach, szpital składał się z pięciu oddziałów: chirurgicznego, wewnętrznego, położniczego, ginekologicznego oraz zakaźnego, z pododdziałem gruźliczym. Gmach szpitala był okazałą budowlą i nowoczesną, jak na tamte czasy, placówką medyczną, zbliżoną w działaniu do obecnie funkcjonujących szpitali, jednak nadal pozostając schronieniem dla biednych i chorych”.