Przegląd i promocja malarstwa

Biennale Malarstwa im. Zbigniewa Tymoszewskiego będzie pierwszym konkursem otwartym w przestrzeni historii Siedlec oraz naszej uczelni o zasięgu ogólnopolskim.

Konkurs skierowany jest do artystów polskich zamieszkujących w kraju lub za granicą. Organizatorzy Biennale postanowili za swojego patrona obrać wybitnego malarza, wywodzącego się z Siedlec, którego twórczość miała znaczący wpływ na obraz współczesnego malarstwa polskiego. Zbigniew Tymoszewski pozostaje jednym z najwybitniejszych Siedlczan współczesnej kultury polskiej.

Zbigniew Tymoszewski urodził się 24 lipca 1924 roku w Chodowie w powiecie siedleckim, w rodzinie nauczycielskiej. Rodzina Tymoszewskich często zmieniała miejsce zamieszkania. W roku 1932 dwunastoletni  Zbyszek bierze udział w konkursie organizowanym przez Instytut Propagandy Sztuki oraz redakcję „Płomyczka”- „Sztuka dziecka”. Otrzymuje nagrodę za pracę pt; „Wojna – atak”. Z relacji siostrzeńca praca przedstawiała Marszałka Piłsudskiego na armacie.

Zbigniew Tymoszewski. Foto: wł. rodziny

Edukację plastyczną Tymoszewski rozwijał na zajęciach Tajnego Kompletu Rysunku i Malarstwa w Siedlcach w latach 1942-44. Założycielami kursu byli siedleccy artyści: Irena i Joanna Karpińskie, Kajetan Sosnowski, Bogdan Iwasiuk, Wacław Polakowski.

Walki o wyzwolenie Siedlec rozpoczęły się 24 lipca 1944 roku. Od 10 sierpnia życie w mieście zaczęło się powoli normalizować. W tym czasie pojawiły się na słupach ogłoszeniowych afisze, informujące o otwarciu Miejskiej Szkoły Malarstwa i Przemysłu Artystycznego w Siedlcach. Szkoła była inicjatywą nauczycieli, zaangażowanych w tajne nauczanie. Siedzibą szkoły stała się pracownia Wacława Polakowskiego o powierzchni 40 m2 w dziewiętnastowiecznej kamienicy przy ulicy Mylnej 4. Po zaadaptowaniu czterech nowych pomieszczeń, przestrzeń ta nabrała niepowtarzalnego klimatu.

Siedlecka Szkoła znacząco wpłynęła na ukształtowanie jej uczniów w dalszej ich drodze. Wielu z jej absolwentów kontynuowało edukację artystyczną w uczelniach na terenie całego kraju.

Miejska Szkoła Malarstwa i Przemysłu Artystycznego w Siedlcach zakończyła swoją działalność w roku 1947. W lutym roku 1946 Tymoszewski zdaje egzaminy na ASP do Warszawy. Dostaje się do pracowni Jana Cybisa. Na Akademii w Pracowni profesora Cybisa był wyróżniającym się studentem. Jego martwe natury, pejzaże czy kompozycje figuratywne były naznaczone silną indywidualnością.

W roku 1951 odbyła się wystawa grupy siedmiu w pracowni Andrzeja Ciechomskiego. Uczestnikami byli : absolwentki ASP Magdalena Rudowska, Irena Leśniak, Zofia Zielińska oraz wówczas jeszcze studenci - Andrzej Ciechomski, Tadeusz Dominik, Witold Nowicki i Zbigniew Tymoszewski.

Formą dokumentującą wystawę był ręcznie wykonany katalog. Patronat nad wystawą objęła Helena Zaremba-Cybisowa, natomiast w skład Komitetu Honorowego Wystawy wchodzili: profesor Jan Cybis oraz profesor Artur Nacht-Samborski.

Od 1955 r. Tymoszewski pracuje jako nauczyciel rysunku i malarstwa w Państwowym Liceum Techniki Teatralnej w Warszawie. W roku 1958 w ramach trzymiesięcznego stypendium podróżował po Włoszech i Austrii, gdzie poznawał malarstwo europejskie. W notatniku pozostawił liczne szkice obrazów, głównie dawnych mistrzów.  Po powrocie ze stypendium był zobligowany zorganizować wystawę indywidualną, która miała miejsce w warszawskim Salonie "Nowej Kultury”.

W 1959 roku  wziął udział w historycznej III Wystawie Sztuki Nowoczesnej (Warszawa). Od tego czasu zauważam, na podstawie moich spotkań i rozmów z osobami wspominającymi postać Tymoszewskiego, pewne odizolowanie się artysty, postępującą alienację. Po nieudanej jego zdaniem wystawie indywidualnej, poświęca   czas na poszukiwanie własnego sposobu wyrażania emocji w malarstwie.

Zawsze przywiązywał ogromną  wagę do doboru barw, ich rozłożenia na płótnie, wartości ekspresyjnych, wzmacnianych rozmaitymi sposobami kładzenia farby.

Sylwetkę artysty poszukującego, dopełnia postawa zaangażowanego w proces nauczania młodzieży, świadomego swoich działań pedagoga. Postać Tymoszewskiego, przywołana w oparciu o relacje siostrzeńca, jego uczniów z Państwowego Liceum Techniki Teatralnej w Warszawie oraz zebranych przeze mnie dokumentów, to obraz człowieka, związanego z rodziną, a przecież samotnego. Człowieka zarazem niezwykle skoncentrowanego na samodzielnej drodze kreacji malarskiej.

Tymoszewski stał się legendą polskiego malarstwa lat pięćdziesiątych. Przedwczesna śmierć w roku 1963 nie pozwoliła w pełni wybrzmieć jego malarstwu.

Poprzez apoteozę postawy artystycznej Zbigniewa Tymoszewskiego - organizatorzy Biennale pragną kształtować wartości oraz rozumienie znaczenia artysty i sztuki w społeczeństwie. Działania te sprzyjają animacji także świata wyobraźni odbiorcy.

Idea Biennale zakłada cel artystyczny i popularyzatorski. Daje możliwość uzewnętrznienia i przeżycia tych pragnień niejako w dwóch obszarach - poprzez kreację artystyczną oraz w działalności dydaktycznej i organizacyjnej.

Tak też organizatorzy Biennale rozumieją swój wkład w misję budowania kultury.

dr hab. Tomasz Nowak 

prof. uczelni

Fragment „Pejzaż włoski”, 1962 r., olej/płótno 162x134cm