Nadzieja w każdej kropli

Nadzieja w każdej kropli,,Oddając krew ratujesz życie", "Dając krew, dajesz życie" to tylko nieliczne z haseł promujących krwiodawstwo. Dokładnie 14 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Krwiodawcy.

Ten dzień jest również dobrą okazją do wezwania rządu, Ministerstwa Zdrowia oraz innych podmiotów państwowych, aby zwiększyły środki finansowe poświęcone na rozwój i promocję krwiodawstwa w Polsce. Pozwoli to na zwiększenie liczby potencjalnych dawców krwi, a tym samym przełoży się na zwiększenie ilości krwi i preparatów krwiopochodnych w bankach krwi.

Jako studenci kierunku medycznego, jak również przyszli pielęgniarze i pielęgniarki czujemy się odpowiedzialni za promocję zdrowia, w tym popularyzowanie i podnoszenie świadomości ludzi na temat oddawania krwi. Dlatego też pragniemy przybliżyć ten jakże istotny temat.

Krew jest płynną tkanką krążącą w naczyniach krwionośnych po całym ciele. Jest tak ważna, ponieważ pełni wiele funkcji w organizmie, jest odpowiedzialna m.in. za transport wszystkich substancji do i z komórek, obronę organizmu przed infekcjami, procesy termoregulacji czy wydalanie zbędnych produktów przemiany materii. Nie da się jej wyprodukować w sposób sztuczny, dlatego stanowi nieocenione lekarstwo w walce o zdrowie i życie pacjenta. W sytuacjach zagrożenia będących następstwem udziału między innymi w wypadkach samochodowych, zabiegach chirurgicznych jak i w leczeniu chorób, transfuzja krwi jest priorytetową formą pomocy. Nie byłoby to jednak możliwe, gdyby nie ogromne serce osób, które zdecydowały się na oddanie swojej krwi. Ich altruistyczna postawa w pełni zasługuje na uznanie. Z tego miejsca pragniemy powiedzieć: Dziękujemy, że jesteście.

Aby krew dawcy trafiła do właściwego biorcy, konieczne jest oznaczenie grupy krwi. Istnieją cztery grupy krwi: A, B, AB, 0 z dodatnim lub ujemnym czynnikiem Rh. Określenie tego parametru jest konieczne przed planowanym zabiegiem chirurgicznym lub inną procedurą, której skutkiem ubocznym mogą być krwotoki, przed każdym przetoczeniem krwi (np. u osób leczonych z powodu niedokrwistości), jak i we wszystkich nagłych wypadkach i urazach skutkujących zwiększoną utratą krwi, a także u wszystkich kobiet będących w ciąży, aby z odpowiednim wyprzedzeniem reagować w przypadku potencjalnego konfliktu serologicznego. To badanie jest wykonywane również u wszystkich kandydatów na krwiodawców. Osoby z grupą AB są uniwersalnymi biorcami, obojętnie, kto odda mu swoją krew, zostanie ona przyjęta przez jego organizm. Jednak chcąc oddać krew, może to zrobić tylko dla osoby o tym samym typie krwi. Idealnym dawcą, tak zwanym dawcą uniwersalnym, jest osoba, która ma grupę krwi zero i ujemny współczynnik Rh, czyli 0 Rh-.Osoby z tą grupą mogą dzielić się swoją krwią z każdym. Niestety nie działa to w dwie strony: biorca z grupą 0 musi szukać innej osoby o tej samej grupie.

Podejmując decyzję o dołączeniu do grona honorowych dawców krwi należy mieć na uwadze pewne kryteria, które wymagają akceptacji. Dotyczą one między innymi wieku, wagi, obecnego stanu zdrowia. W razie jakichkolwiek wątpliwości można prześledzić wymogi korzystając ze stron internetowych organizacji lub umówić je z lekarzem. Jeśli po prześledzeniu wymogów do oddawania krwi oraz formularza dla kandydatów na dawców krwi uznasz, że spełniasz kryteria, możesz zlokalizować najbliższy punkt poboru krwi. Możliwe jest skontaktowanie się z lokalnym bankiem krwi lub szpitalnym oddziałem krwiodawstwa, aby dowiedzieć się o miejscu oddawania krwi. W większych miastach zazwyczaj istnieje wiele punktów poboru krwi, które są otwarte regularnie lub organizowane są okazjonalne akcje krwiodawstwa. W Siedlcach Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa znajduje się na ul. Gospodarczej 7

Osobie, która bezpłatnie oddała krew oraz została zarejestrowana w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa przysługuje:- tytuł "Honorowego Dawcy Krwi",- zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, oraz wolne w dniu następnym,- zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy,- zwrot kosztów przejazdu do Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa na zasadach określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju, koszt przejazdu ponosi Centrum,- posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi lub jej składników o wartości kalorycznej 4.500 kalorii,- dawcom rzadkich grup i dawcom, którzy przed pobraniem zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych, przysługuje oprócz wymienionych uprawnień ekwiwalent pieniężny za pobraną krew i związane z tym zabiegi,- możliwość odliczenia darowizny na cele krwiodawstwa w danym roku podatkowym.

Każdej kobiecie, która oddała co najmniej 5 litrów krwi i każdemu mężczyźnie, który oddał co najmniej 6 litrów krwi oraz każdemu, kto oddał odpowiadającą tej objętości ilość innych składników krwi, przysługuje tytuł i odznaka "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi". Dodatkowe przywileje przysługujące Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi:- uprawnienie do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach,- bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami (leków podstawowych i uzupełniających - według dawnej nomenklatury) do wysokości limitu ceny.

Osobom, które oddały 20 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość innych składników może być dodatkowo nadana odznaka "Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu".

Warto zapoznać się z kryteriami dyskwalifikacji czasowej oddawania krwi: musi upłynąć minimum 4 miesiące od zabiegów związanych z naruszeniem powłok skórnych takich jak wykonanie tatuażu, piercingu oraz procedur medycznych np. kolonoskopii, gastroskopii, biopsji, a także  zabiegów kosmetycznych np. mezoterapii, ostrzykiwania kwasem hialuronowym czy botoksem, makijażu permanentnego. Konieczne jest również wstrzymanie się z donacją krwi w przypadku kontaktu z krwią innej osoby ze względu na ryzyko chorób przenoszonych właśnie tą drogą. Można oddać krew dopiero po upłynięciu 2 tygodni od objawów infekcji np. kataru, gorączki, kaszlu, biegunki oraz wymiotów a także zakończenia stosowania leków, w trakcie trwania objawów alergii np. wysypki skórnej, kataru siennego.  Dodatkowo u kobiet dyskwalifikująca jest trwająca miesiączka i pierwsze 3 dni po ustaniu krwawienia oraz ciąża i okres 6 miesięcy po jej zakończeniu.

Przed oddaniem krwi, warto odpowiednio się przygotować.Dzień przed oddaniem krwi nie jest wskazane jedzenie posiłków zawierających dużą ilość tłuszczów oraz spożywanie alkoholu. W dniu oddawania krwi upewnij się, że jesteś dobrze wyspany, dobrze nawodniony, zalecane jest przed donacją zjedzenie lekkiego posiłku zawierającego małą ilość tłuszczu. W punkcie poboru krwi będziesz musiał zgłosić się do rejestracji, gdzie wymagane jest przedstawienie się dokumentem stwierdzającym tożsamość zawierającym zdjęcie oraz PESEL następnie otrzymasz do wypełnienia formularz z pytaniami dotyczącymi twojego stanu zdrowia i stylu życia. Gdy będziesz gotowy, personel medyczny przeprowadzi krótką ocenę twojego stanu zdrowia, zmierzy ciśnienie krwi i sprawdzi poziom hemoglobiny we krwi- zbyt niski poziom hemoglobiny we krwi jest najczęstszą przyczyną dyskwalifikacji i niedopuszczenia do donacji krwi. Minimalne stężenie dopuszczające do oddania krwi u kobiet wynosi 12,5 g/l, a u mężczyzn 13,5 g/l.    Gdy spełnisz wszystkie wymagane kryteria, zostanie pobrana jedna jednostka krwi ok. 450 ml za pomocą igły umieszczonej w żyle w dolnej części ramienia. Sam proces oddawania krwi trwa zwykle od 10 do 15 minut i w jego trakcie dawca jest objęty profesjonalną opieką pielęgniarek i lekarza. Po oddaniu krwi ważne jest, aby odpocząć przez kilka minut i wypić płyny, które zostaną ci zaproponowane.

 Pomimo coraz większej świadomości społeczeństwa na temat krwiodawstwa, wciąż co roku potrzebujemy wielu nowych dawców. Okres wakacyjny oznacza większą ilość wypadków, a co z tym się wiąże jest zwiększone zapotrzebowanie na krew.  Dawcy z każdym rokiem tworzą coraz to silniejszą grupę, której fundamenty opierają się na bezwarunkowej miłości do drugiego człowieka. Dodatkowo warto pamiętać, że oddawanie krwi można powtarzać regularnie w odpowiednich odstępach czasu. Każdy z nas może zapisać swój udział w historii walki o lepsze jutro.Liczymy, że pomożesz nam przekonać do oddawania kolejne osoby, którym to zależy na zdrowiu i życiu drugiego człowieka.

Żaneta Olszewska

Paulina Bojanczuk

Zuzanna Niedziółka

Justyna Drewicz

(Studenckie Koło Naukowe Pielęgniarstwa)