Srebrny jubileusz

Festiwal Nauki i Sztuki jest wydarzeniem organizowanym przez Uniwersytet w Siedlcach, które na stałe wpisało się już w harmonogram imprez odbywających się jesienią w naszym mieście. W tym roku z dumą obchodziliśmy jubileusz 25-lecia. Taka rocznica skłania do wspomnień i refleksji… Powspominajmy razem z Czytelnikami ŻS.

Idea siedleckiego festiwalu narodziła się 25 lat temu w Instytucie Biologii naszej uczelni (obecnie Instytut Nauk Biologicznych). Pierwsze dwie edycje odbyły się w pomieszczeniach Centrum Kultury i Sztuki w Siedlcach, ale już kolejne zorganizowano w salach wykładowych i laboratoriach Uniwersytetu oraz w pomieszczeniach zapewnianych przez współorganizatorów imprezy. Zaczęliśmy przygotowywać festiwal promujący naukę i upowszechniający wiedzę na prośbę i za życzliwą namową Pani Profesor Magdaleny Fikus, przewodniczącej rady programowej Festiwalu Nauki w Warszawie, która przyjeżdżała do naszej uczelni z wykładami z genetyki dla słuchaczy studiów podyplomowych. I tak oto, w 1999 roku, powstał siedlecki festiwal, który jest, pod względem stażu, drugim w Polsce, po Festiwalu Nauki w Warszawie. Podejmując się tego zadania, Siedlce dołączyły przed ćwierćwieczem, do rodziny miast akademickich popularyzujących wiedzę w atrakcyjnej, festiwalowej formie i włączyły się do rozwoju pięknej idei dzielenia się wiedzą, która narodziła się w Edynburgu.

Słowo "festiwal" kojarzy się głównie z wydarzeniami artystycznymi - koncertami muzycznymi, spektaklami teatralnymi czy przeglądami filmów. W słowniku wyrazów obcych znajdujemy wyjaśnienie, że słowo festiwal pochodzi od łacińskiego festivus, co oznacza świąteczny. I taka też jest idea festiwalu nauki zakładająca, że w swobodnej, odświętnej atmosferze można spotkać się z pracownikami nauki, aby posłuchać, podyskutować, zdobyć nową wiedzę, poznać ciekawych ludzi i ich badawcze pasje, usłyszeć o najnowszych odkryciach i trendach w nauce. Festiwal nauki to okazja do spotkań z badaczami, reprezentującymi różne dyscypliny wiedzy i pochodzącymi z wielu ośrodków naukowych. To także miejsce, gdzie rozwijają się  zainteresowania młodych ludzi i rodzą się decyzje o wyborze przyszłej kariery zawodowej. Wykłady i warsztaty urozmaicone konkursami, wystawami, koncertami, odbywające się w nieskrępowanej atmosferze, są ciekawą ofertą edukacyjną dla wszystkich chętnych bez względu na wiek, wykonywany zawód czy zainteresowania.

Wydarzenia festiwalowe odbywają się głównie w murach Uniwersytetu w Siedlcach, ale w przygotowanie programu zaangażowani są liczni partnerzy i współorganizatorzy. Na przestrzeni minionych 25 lat było ich wielu, zarówno z Siedlec, jak i spoza naszego miasta. Dla przykładu można wymienić Akademię Nauk Stosowanych Mazovia, Muzeum Regionalne im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach, Bibliotekę Pedagogiczną im. Heleny Radlińskiej w Siedlcach, Miejski Ośrodek Kultury w Siedlcach, Centrum Kultury i Sztuki im. Andrzeja Meżeryckiego w Siedlcach, Siedleckie Towarzystwo Naukowe, Nadleśnictwo Siedlce, a także liczne szkoły z naszego miasta oraz organizacje i instytucje. Można powiedzieć, że łatwiej byłoby wymienić tych, którzy dotychczas z nami nie współpracowali w festiwalowym upowszechnianiu wiedzy. Wszystkim naszym partnerom bardzo dziękujemy i zapraszamy do dalszej współpracy.

Od 2003 roku, podczas Festiwalu Nauki i Sztuki wręczane są Medale Polskiej Niezapominajki. Medal ten powstał z inspiracji niezapominajkowego programu zainicjowanego w pierwszym programie Polskiego Radia przez śp. Redaktora Andrzeja Zalewskiego. Został on ustanowiony przez przyrodników związanych z siedlecką uczelnią po to, aby honorować osoby i instytucje z całej Polski pracujące społecznie, z poświęceniem i pasją, na rzecz środowiska przyrodniczego i przyrodniczej edukacji. Projekt medalu jest dziełem znakomitego rzeźbiarza, pracownika naszego Uniwersytetu śp. Prof. Mariana Gardzińskiego. W tym roku medale wręczano już po raz dziewiętnasty. Od 2003 roku wyróżniono nimi prawie 250 osób. Przez kilka lat w czasie trwania festiwalu wręczane były też Nagrody Złotego Jacka.

W 25-letniej historii, gośćmi Festiwalu Nauki Sztuki w Siedlcach byli wspaniali naukowcy, artyści, działacze społeczni, zarówno związani z naszą uczelnią jak i z innych ośrodków z Polski. Efekt ich pracy to setki wykładów, pokazów, ćwiczeń, dyskusji, dziesiątki wystaw i okolicznościowych publikacji. Uczestników festiwalowych wydarzeń możemy liczyć w tysiącach. Coroczne, niesłabnące zainteresowanie festiwalem świadczy o tym, iż istnieje potrzeba organizowania takich naukowych spotkań, które dla wielu osób są atrakcyjną propozycją spędzenia wolnego czasu. Z naszych dotychczasowych doświadczeń wynika, iż  istnieje społeczne zainteresowanie nauką, jej rozwojem i osiągnięciami, a młodzież chętnie daje się porwać naukowym fascynacjom.

Cieszymy się z tego, iż między innymi poprzez organizację Festiwalu Nauki i Sztuki, Uniwersytet w Siedlcach pełni rolę naukowego i kulturalnego centrum, dostarczając rzetelnej interesującej wiedzy nie tylko studentom, ale także całemu społeczeństwu.

Festiwal Nauki i Sztuki w Siedlcach zaczęli organizować przyrodnicy, dlatego w programach poszczególnych edycji dużo miejsca zajmują tematy z tego obszaru wiedzy. W jednym z artykułów prasowych napisano przed laty, że siedlecki festiwal ma "przyrodniczy kręgosłup". Cieszy nas to stwierdzenie i dlatego chętnie organizujemy wykłady, ćwiczenia, pokazy, wystawy upowszechniające wiedzę z zakresu biologii, akcentując przy tym potrzebę ochrony przyrodniczego środowiska. Aby w symboliczny sposób podkreślić nasze sozologiczne przekonania, dla uczczenia znaczących jubileuszy i dat, w czasie trwania imprezy sadzimy pamiątkowe drzewa. W minionych latach posadziliśmy już dęby "Popularyzator Nauki" i "Humanista".  W czasie tegorocznej edycji, przed budynkiem rektoratu, rozpoczął swoją drogę do dorosłości dąb "Naukowiec". Drzewko zostało posadzone dla upamiętnienia dwóch jubileuszy: 55. rocznicy powołania Uczelni w Siedlcach oraz 25. rocznicy Festiwalu Nauki i Sztuki. Sadzimy pamiątkowe dęby, gdyż są drzewami pięknymi, trwałymi, silnymi i długowiecznymi. Wyróżniając się takimi cechami doskonale nadają się na symbol nauki i popularyzacji jej owoców - wiedzy. Niech zdrowo rosną, a szumem swoich koron sławią naukę i tych, którzy ją tworzą oraz upowszechniają.

W Instytucie Nauk Biologicznych, podobnie zresztą jak w innych jednostkach naszego Uniwersytetu, festiwal nauki trwa właściwie przez cały rok. Regularnie organizujemy wykłady i warsztaty dla młodzieży ze szkół średnich i podstawowych dzieląc się wiedzą i w poglądowy sposób przedstawiając najnowsze osiągnięcia naukowe. Od wielu lat organizowane są otwarte seminaria naukowe, w których uczestniczyć mogą wszyscy zainteresowani. Pracownicy Uniwersytetu odwiedzają też chętnie szkoły w naszym mieście i regionie, prowadząc ciekawe wykłady na różne tematy. Na takie spotkania jesteśmy zawsze otwarci i czekamy na zaproszenia. W ten sposób możemy bowiem, choć w drobnej części, spłacać dług zaciągnięty ze społecznych funduszy na realizację naszego naukowego powołania.  

dr hab. Marzena Stańska, prof. uczelni, dyrektor Instytut Nauk Biologicznych UwS, dyrektor Festiwalu Nauki i Sztuki w Siedlcach dr Ryszard Kowalski, wieloletni dyrektor i wicedyrektor Instytutu Biologii UwS, twórca Festiwalu Nauki i Sztuki w Siedlcach