Budowa autostrady kosztem dewastacji przyrodniczej

Patrząc na plany przebiegu wybranego wariantu A2 pod względem obszarów objętych ochroną można śmiało stwierdzić, że Eliza Orzeszkowa załamałaby się, wiedząc, jak można skrzywdzić przyrodę.

Inwestycja realizowana zgodnie ze Strategią Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r. przyjęta uchwałą Rady Ministrów RP w dniu 24 września 2019 r., której realizacja wiąże się z kierunkiem 5 interwencji o brzmieniu: ograniczanie negatywnego wpływu transportu na środowisko przyczyni się do wielu niekorzystnych zmian w środowisku terenu Siedlecko-Węgrowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Budowa 1,5 kilometrowego odcinka autostrady A2 na terenie Siedlecko-Węgrowskiego OCK obejmuje obszar przebiegający przez Grabianów, Białki, Mościbrody, Ujrzanów, Borki Wyrki. W związku z tym obejmuje również rezerwaty przyrody "Gołobórz" , który zgodnie z ustawą należy do obszaru chronionego krajobrazu i obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.

Do czego przyczyni się budowa odcinka drogi?

Oddziaływanie przedsięwzięcia będzie związane z etapem budowy, który będzie miał wpływ na krajobraz przecinanych obszarów, a także może powodować utrudnienia w migracji zwierząt na skutek ich płoszenia. Zlikwidowanych zostanie 25,35 ha mułowisk, namulisk i podmoklisk, a także  torfowisk, zlikwidowany zostanie również naturalny zbiornik wodny, oraz częściowo także drugi zbiornik o obecnej wartości 1910 m2, na długości ponad pół kilometra przebudowany zostanie dopływ z Ujrzanowa. Do likwidacji zaliczone zostały także łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe i olsy źródliskowe i łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe o łącznym obszarze przekraczającym 15 ha.

Co ze zwierzętami?

W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji przyrodniczej, w obszarze oddziaływania przedsięwzięcia odnotowano 158 stanowisk lęgowych, 24 cennych gatunków ptaków lęgowych. W kolizji z inwestycją znajduje się 13 stanowisk lęgowych należących do 7 zinwentaryzowanych gatunków (bocian biały,derkacz, gąsiorek, kuropatwa, pliszka żółta, potrzeszcz, rokitniczka). Dodatkowo uszczuplenia powierzchni żerowisk i miejsc stałego przebywania gatunku w okresie lęgowym, dotyczyć będą, oprócz wspomnianych już gatunków także kolejnych 6 taksonów – błotniak stawowy, czajka zwyczajna, czapla siwa, orlik krzykliwy, pustułka, żuraw.

Co na to raporty ochronne?

Raport ponownej oceny oddziaływania na środowisko nie odnosi się wprost do znaczącego oddziaływanie inwestycji na obszary wodno-błotne. Zapomniano między innymi o korzyściach płynących z terenów torfowych, który zachowują naturalne magazyny węgla i dbają o retencję wody. Przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko,w ramach przedmiotowego postępowania administracyjnego wykazała brak znaczącego negatywnego wpływu przedsięwzięcia na siedliska przyrodnicze.

Należy zauważyć, że na etapie Raportu OOŚ w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko ( w tym orintofauny) nie wspomniano o występowaniu gatunku dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych tj.: bielik, orzeł bielik. Raport z 13 stycznia 2023 roku „Planowane przedsięwzięcie usytuowane jest w odległości ponad 300 metrów od strefy ochrony bielika, a żerowiska tej pary lęgowej, położone są jeszcze dalej na południe od planowanego przedsięwzięcia, w rozległym kompleksie stawów rybnych w okolicach miejscowości Mościbrody. Zatem planowana inwestycja znajduje się poza strefą ochrony bielika".

W tym, jak i innych raportach pojawia się wiele nieścisłości.

Według niezależny badań prowadzonych na terenie obszarów zagrożonych budową pojawiają się wytyczne, wykazujące znalezione gniazdo orła bielika 240 m od granic A2, planowane przedsięwzięcie usytuowane jest w odległości ponad 300 metrów od strefy ochrony bielika (strefa ochronna orła bielika wynosi okresowo 500 metrów, całorocznie 200 metrów). Zwłaszcza, że charakter oddziaływania obszaru można określić, jako: bezpośredni, długoterminowy, stały i nieodwracalny.

Nie tylko fauna i flora...

Wpływ inwestycji na tym obszarze odniesie się negatywnie nie tylko na roślinność i zwierzęta tam przebywające, ale również na klimat. Wynikiem czego będą występujące na terenie susze, ze względu na likwidację terenów odpowiedzialnych za nawodnienie i utrzymanie wilgotności, a także ekstremalne powodzie i podtopienia, ze względu na brak systemów odwadniających. Chociaż inwestycja obejmuje budowę zbiornika na wody opadowe i roztopowe, czy będą one wystarczające?

Fot.: Artur Gołębiewski