Sądowa walka o Suchą profesora Kwiatkowskiego

Pytanie czy ministrowi kultury wspomaganemu przez senator Marię Koc uda się przejąć i uratować zgromadzone przez profesora Marka Kwiatkowskiego drewniane obiekty w Suchej staje się coraz bardziej aktualne. 

Trwa bowiem sądowy spór, kto ma prawo do ich dziedziczenia. Warszawski sąd stanął przed niełatwym zadaniem ustalenia, który z kilku testamentów profesora Marka Kwiatkowskiego ma zostać uznany za ważny. Walczy o to kilka stron, a wśród nich wdowa, minister kultury oraz  Beata G., która przez ostatnie lata życia prof. Kwiatkowskiego miała być jego asystentką. W jednym z testamentów wymieniony jest także jako wykonawca woli zmarłego były senator PiS mecenas  Piotr Andrzejewski.

Zmarły w 2016 roku profesor Marek Kwiatkowski historyk sztuki i przez wiele lat dyrektor muzeum w warszawskich Łazienkach Królewskich  zgromadził w Suchej wiele cennych zabytków drewnianej architektury, dominującej w przeszłości na Mazowszu i  Podlasiu. Sądowy spór o zbiory dotyczy także innych dóbr. Profesor zbierał także  dzieła wybitnych artystów.

Jak pisze red. Piotr Pytlakowski na łamach „Polityki” „lista wartościowych pozycji w spisie majątku, jaki pozostawił profesor, liczy kilkaset pozycji. O nie właśnie toczy się batalia. Po Marku Kwiatkowskim zostały prawa autorskie do ok. stu książek. Obrazy olejne jego autorstwa – ok. 100 sztuk. Obrazy Jana Lebensteina, Jerzego Nowosielskiego, Henryka Stażewskiego, Henryka Dłużewskiego, Wojciecha Fangora, Marii Jarema i Erny Rosenstein – razem 11 sztuk. Obrazy niepodpisane, ryciny, grafiki, sztychy, rysunki. Dwa fortepiany z XIX w., jedno pianino. Meble z XIX w. Żyrandole z czasów Księstwa Warszawskiego. Dywany, porcelana, lustra. Rzeźby i figury drewniane. Dwa samochody. Medale i odznaczenia. Notatki. Mapy. Listy znanych osób. Zbiory fotograficzne. Frak i smoking”. 

Dla naszego regionu ważne znaczenie ma postanowienie sądu dotyczące obiektów zgromadzonych w miejscowości  Sucha w gminie Grębków w powiecie węgrowskim. Obiekty te niszczeją, a  ich zabezpieczenie oraz ochrona wymaga wielomilionowych nakładów. Stać na nie praktycznie jedynie ministerstwo kultury, które jest jedną ze stron procesu. Podstawą jego starań jest jeden z rozpatrywanych przez sąd testamentów profesora. Jest nim notatka podpisana przez senator Marię Koc, Piotra Tadeusza Glińskiego wicepremiera i ministra kultury i dziedzictwa narodowego oraz dwoje urzędników resortu kultury.

Osoby te w dniu  5 sierpnia 2016 r. ok. godz. 12 odwiedziły profesora w szpitalu przy ul. Czerniakowskiej w Warszawie pięć dni przed jego śmiercią. Tam w ich obecności ustnie wyraził on ostatnią wolę, aby Muzeum-Skansen w Suchej stał się własnością Skarbu Państwa i podlegał ministrowi kultury. Profesor, jak napisano w notatce, „był w tym czasie bardzo ciężko chory, ale prowadził rozmowę w sposób świadomy i niebudzący najmniejszych wątpliwości co do rozeznania swojej woli i co do poczytalności”. Notatkę tą sporządzono w lutym 2017 r. Sąd musi uwzględnić także inne testamenty.

Jednym z nich jest dokument  z 1 lipca 2014 r. napisany ręką profesora  Kwiatkowskiego, a w którym jest mowa, że  „Połowę nieruchomości w Suchej k. Grębkowa przekazuję na własność mojej żonie Marii Irenie Kwiatkowskiej. Podobnie jak wyposażenie mieszkania służbowego w Łazienkach Królewskich z zastrzeżeniem, że 10 obrazów mojego pędzla otrzyma Beata G. (wspomniana asystentka – przyp. aut.), a cztery obrazy mojego autorstwa otrzyma moja siostrzenica Paola Pagani. Życzeniem moim jest, by posiadłość w Suchej będącą Muzeum Architektury Drewnianej Regionu Siedleckiego jako całość stała się własnością Narodu Polskiego. Wybór instytucji uzależniony będzie od woli Marii Ireny Kwiatkowskiej”. 

Miesiąc po śmierci profesora w dniu 6 września 2016 roku  złożyła w Sądzie Rejonowym Warszawa Śródmieście wniosek o stwierdzenie nabycia spadku  pani Beata G . Jej  wniosek  dotyczy  uznania, że całość masy spadkowej przejmie fundacja im. Andrzeja Marka Kwiatkowskiego. W imieniu fundacji zarządzać majątkiem będzie wnioskodawczyni , która powołuje się na ręcznie spisany testament profesora z kwietnia 2016 r. W testamencie jest mowa, że napisanie statutu fundacji powierza profesor mecenasowi  Piotrowi Andrzejewskiemu. Fundacja w chwili obecnej  nie  jest wpisana w żadnym rejestrze.

Pani Beata G. w  kwietniu 2017 r. skierowała  do sądu pismo w którym pisze, że  „Pozostaje do wyjaśnienia kwestia prawa do współwłasności mieszkania przy ul. Dzikiej i prawa współwłasności do mieszkania po matce spadkodawcy. Do wyjaśnienia zostaje także kwestia środków finansowych i lokat pozostawionych na rachunku w banku PKO BP”. Innym krokiem prawnym pani Beaty G. było przedłożenie sądowi pisemnego oświadczenia trzech osób, które potwierdzały, że ostatnią wolą profesora było przekazanie Suchej wspomnianej fundacji. Miała być ona wyrażona dzień po wizycie w szpitalu pan senator, ministra i urzędników ministerstwa, a spisana była  w lipcu 2017 roku.

Jak pisze redaktor Pytlakowski  wdowa Maria Kwiatkowska „nie wierzy, że jej ukochany małżonek mógł nagle przekazać wszystko, co miał i co miała ona, obcej kobiecie. Dlatego złożyła doniesienie do prokuratury o możliwości popełnienia przez Beatę G. oraz jej trzech znajomych fałszerstwa”. Na coraz częściej zadawane pytanie co dalej ze skansenem w Suchej musi odpowiedzieć warszawski sąd. O jego decyzjach będziemy informować czytelników. 

Red