Ciemność w Królestwie Wiatraków

Moja krótka informacja zamieszczona na stronie internetowej „Życia Siedleckiego” zatytułowana „Ciemno w Królestwie Wiatraków” wzbudziła większe niż się spodziewałem zainteresowanie i emocje.

Dotyczyła rozpatrywanego 15 czerwca na sesji rady gminy Korytnica wniosku radnej Lidii Rowickiej w sprawie braku oświetlenia w miesiącach wiosennych i letnich w wioskach tej gminy. Mieszkańcy innych wsi z naszego regionu także skarżą się na jego brak, a włodarze gmin na rosnące koszty realizacji tego zadania. Wprowadzane podwyżki cen energii dotykają wszystkich i sprawa ma szersze znaczenie.

Przypomnijmy, że do 31 grudnia 2003 r. środki na finansowanie oświetlenia dróg publicznych, których zarządcą nie była gmina, pochodziły z budżetu państwa. Od 1 stycznia 2004 r., zgodnie z art. 61 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jst oraz zmienionym art. 18 ust. 3 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne na gminy nałożono obowiązek finansowania oświetlenia dróg publicznych: krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych, z wyłączeniem autostrad i dróg ekspresowych płatnych. Nowe wydatki  gmin miały rekompensować zwiększone  dochody z podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych. Kilka lat temu NIK w oparciu o wyniki kontroli wskazywała, że nowelizując obie ustawy „nie uwzględniono  zróżnicowania wskaźnika wzrostu uwzględniającego długość odcinków dróg publicznych przebiegających przez poszczególne gminy. W efekcie część gmin, przez które przebiegają znacznej długości odcinki dróg krajowych, wojewódzkich lub powiatowych, ponosi obciążenia”, których nie rekompensują wpływy ze zwiększenia podatków. Nie wiemy czy dotyczy to także najbogatszej w powiecie gminy. W trakcie prezentacji na sesji wniosku w sprawie oświetlenia nie przedstawiono takiej informacji. W ubiegłych latach niektóre wsie tej gminy same płaciły z funduszu sołeckiego za oświetlenie swoich ulic. Ostatnio rada zaakceptowała decyzję o nie wydzielaniu  tego funduszu w gminie  w nowym roku. Oznacza więc, że odpadła także taka możliwość finansowania oświetlenia w wielu wsiach.

O sposobie rozpatrywania wniosku radnej jeden z mieszkańców gminy napisał na Facebooku:: Wstyd ! Po prostu wstyd ! Zbliżają się wakacje, okres wzmożonej aktywności młodzieży oraz prac polowych kontynuowanych do późnych godzin nocnych. Nieoświetlone drogi to nie tylko brak komfortu, ale również ryzyko niebezpieczeństwa, ryzyko, które narasta w okresie letnim. Nie daj Boże, jak dojdzie do jakiegoś potrącenia. Kto wówczas uderzy się w pierś??? W tej kwestii Rada powinna stanowczo wpłynąć na władze gminy. Tymczasem nikt nie ma odwagi się narazić.

Poparła go mieszkanka gminy pisząc „Jesteśmy świeżymi,, mieszkańcami tej gminy, gratulacje, powitania itp. ale gdy prosiłam wójta i sołtys (i tak w kółko mnie odsyłali) o kawałek dojazdowej do mojej posesji drogi asfaltowej to już ból, mowy nie ma i to trwa już 2 lata. I tak ,,brniemy” w błocie po ciągnikach, wiadomo, wieś, muszą jeździć. Nie ma dobrego kontaktu ani z wójtem ani z sołtysem, przykro. O lampach ulicznych nie wspomnę, ok. godz. 22.00 zapada ciemność do ok.4.00,nie ma wsi”.

Inna mieszkanka gminy pisze:  „Nie wspominając już o przystankach autobusowych, a i asfalt jest tylko do wybrańców, nie wszyscy mają takie szczęście mieć utwardzony dojazd do posesji”. Cytowane oraz inne opinie były moim zdaniem akceptowalnymi wypowiedziami. Dlatego zaskakująca była reakcja wiceprzewodniczącego rady gminy Krzysztofa Wasikowskiego, który próbuje sugerować, że informacja prasowa ma ukryty cel lub jest inspirowana. Tymczasem treść jej była następująca: „Królestwo wiatraków to często z zazdrością powtarzane określenie gminy Korytnicy. W przeciwieństwie do sąsiednich gmin, dzięki konsekwentnej postawie wójta gminy w poprzedniej kadencji na jej terenie powstała farma wiatrowa. Obok odnawialnej energii zasila ona także nie małą kwotą budżet gminny. Zrozumiałe więc były oczekiwania  mieszkańców, że pozyskiwane środki pozwolą na realizację postulatów niektórych wsi w sprawie zapewnienia im oświetlenia w godzinach wieczorowych i nocnych. Wniosek w tej sprawie na ostatniej sesji przedłożyła radna L. Rowicka, mieszkanka wsi Leśniki. Jest ona jedną z nielicznych radnych aktywnych na sesjach i mających odwagę prezentować publicznie wnioski swoich wyborców. Radna jako źródło finansowania oświetlenia wiejskich ulic wskazała środki pozyskiwane od właściciela fermy wiatrowej. Podkreślała także znaczenie realizacji swojego wniosku dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców gminy. Wydawało się, że ten logiczny wniosek zyska akceptację władz gminy i wsparcie pozostałych radnych. Tak się nie stało. Obojętność i bierność radnych jest różnie komentowana przez mieszkańców. Często powtarzane są (być może krzywdzące) opinie, że interesują ich otrzymywane diety,  jedne z większych w powiecie. Zyskali nawet ciekawą nazwę „radnych dietetycznych”. Być może coś może być na rzeczy bo większego zainteresowania radnych nie wzbudziły także inne ważne punkty obrad ostatniej sesji takie jak informacja wójta o stanie gminy i miejscowy plan zagospodarowania kilku miejscowości”.

Reakcja radnego, jego argumenty oraz postrzeganie roli samorządu i interpretowanie takich pojęć jak demokracja wymaga odniesienia. Szokujące jest to, że prezentuje je w roku w którym  obchodzimy 30. rocznicę odrodzenia gminnych samorządów właśnie radny zasiadający w radzie od lat i mający kilka lat temu aspiracje do zajęcia fotela wójta. Używa on typowego, dla osób nie akceptujących innej niż własna opinii sposobu dyskredytowania niewygodnych informacji prasowych. Nie neguje faktów przedstawionych w materiale oraz nie przedstawia własnej opinii o wniosku w sprawie oświetlenia ulic we wsiach gminy. Próbuje natomiast sugerować czytelnikom, „że autor artykułu nie podpisał się pod nim” oraz że za czyjąś namową  pisze takie „newsy". Tekst mojej krótkiej notatki jest sygnowany w sposób, który z łatwością pozwala ustalić nazwisko autora. Który od lat na łamach wielu pism regionalnych publikuje teksty o powiecie węgrowskim i jego gminach. Metody podważania wiarygodności publicznej prasowej informacji pytaniami „ kto za ty stoi i komu to służy” były  stosowane w poprzednim okresie. Obecnie używane są jedynie przez osoby nie dysponujące argumentami merytorycznymi oraz przez zwolenników spiskowych teorii. Podobny charakter ma kolejna sugestia radnego , że naganne jest to, iż autor czerpie swoją wiedzę na temat obrad rady z transmisji sesji na Youtube. Transmisje sesji są ważną formą komunikowania się z mieszkańcami oraz wiarygodnym źródłem wiedzy o pracach samorządu i aktywności radnych. Wiedzy dostępnej dla wszystkich, a więc także dla dziennikarzy. Formułując takie uwagi wiceprzewodniczący pomija istotne informacje. Przedkładany na posiedzenie rady wniosek  w sprawie oświetlenia ulic był uzasadniany niepokojem mieszkańców o ich bezpieczeństwo. Ustawa o samorządzie gminnym  mówiąc w artykule pierwszym, że to: „Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową”, jednoznacznie wskazuje, że to ich interesy i opinie winny być uwzględniane przez organy gminy. A zgodnie z treścią artykułu 11 a .1. organami gminy są : 1.rada gminy 2.wójt ( burmistrz, prezydent miasta). Na obu tych organach spoczywa więc odpowiedzialność za właściwe funkcjonowanie „wspólnoty samorządowej”. Argument, że oświetlenie i bezpieczeństwo mieszkańców to sprawa wójta nie może być usprawiedliwieniem braku stanowiska  rady. Ta ważna dla mieszkańców sprawa  miała być głosowana  na sesji podczas której to właśnie rada akceptowała  korektę w budżecie gminy. Co ciekawe dotyczyła ona zabezpieczenia kilkudziesięciu tysięcy złotych na remont lamp oświetleniowych. Lamp, które ze względu na preferowane  „asfaltowanie dróg” w nocy mogą dróg  nie oświetlać. Radny zdaje się także nie zauważać, że jednym z obowiązków radnych jest prezentowanie wniosków wyborców, nawet takich, które nie są wygodne dla sprawujących władzę w gminie. O dziwnym rozumieniu idei demokracji oraz samorządności  może świadczyć jego opinia, „że miło by było gdyby oświetlenie działało cały rok, ale jeśli większość wyborców wybrało kandydata na wójta, który ma program asfaltowania dróg gminnych i powiatowych, a nie ich oświetlania to trzeba taki wybór uszanować. Taka jest demokracja”. Jest to mało przekonujący argument mający tłumaczyć bierność radnych. Podobnie jak kolejne jej usprawiedliwienie, gdyż „za gospodarkę finansową gminy odpowiada wójt gminy, a nie rada”. Ustawa nie zwalnia rady z odpowiedzialności za realizację przez gminę polityki gospodarczej, społecznej i finansowej. Mamy nadzieję, że nasz materiał na temat oświetlenia wiejskich dróg i ulic przyniesie oczekiwany przez mieszkańców pozytywny skutek. Daje ją publiczna deklaracja radnego Wasikowskiego, który w odpowiedzi na uwagi Pani Anny Kaszuby stwierdził „dziękuję za zainteresowanie sprawą, jako Rada będziemy dążyć do tego by światło paliło się przez całą noc we wszystkich miejscowościach, stan jaki mamy dziś trwa kilkanaście lat”. Sprawa nie dotyczy tylko gminy Korytnica. Otrzymujemy wiele sygnałów, że samorządy w podobny sposób zmuszone są reagować na odczuwalny spadek dochodów z PIT CIT. Likwidowane są fundusze sołeckie, zmniejszane środki na kulturę i sport. O mniejszych  niż planowano dochodach gmin Liw, Sadowne i Grębków pisałem na łamach ŻSw artykule „ Przed samorządami trudny czas”(5 czerwca br). Do sprawy będziemy wracać w kolejnych wydaniach pisma.