Dość kłamstw. Węgrowianie będą się bronić

Węgrowianie nie chcą dalej biernie przyglądać się atakowi na ich dobre imię. Oskarżeni o udział w mordowaniu Żydów postanowili stworzyć linię obrony i dotrzeć do autentycznych źródeł prawdy.

Chodzi o burzę medialną, jaką wywołały artykuły prasowe najbardziej poczytnych tytułów ogólnopolskich na temat jakoby bezpośredniego udziału mieszkańców Węgrowa i powiatu węgrowskiego w eksterminacji ludności żydowskiej.

Walka o prawdę rozpoczęta

Wspomnienia wojenne Szragi Fajwla Bielawskiego („Ostatni Żyd z Węgrowa”, pod red. nauk. Jana Grabowskiego) oraz książka pod red. Jana Grabowskiego i Barbary Engelking („Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski”) przedstawiają węgrowian jako oprawców i bestialskich morderców. Zorganizowana przez wicemarszałek Marię Koc debata miała na celu przybliżyć stan rzeczy i przygotować miejscowych do walki o oczyszczenie z zarzutu ludobójstwa.

–  Zawsze było tak, że Węgrów podawany był jako przykład miasta wielokulturowego, miasta, gdzie obok siebie żyło kilka nacji, ludzi o różnych wyznaniach i przez wieki stanowili zwartą społeczność – mówiła podczas debaty wicemarszałek Maria Koc. – (…) Występuje tu jako mieszkanka tej ziemi, chociaż nie jestem z pochodzenia węgrowianką, ale tu urodził się mój mąż się i moje dzieci. Z Węgrowem jestem bardzo emocjonalnie związana, stąd też na prośbę wielu mieszkańców postanowiłam spróbować stworzyć pewną linię obrony. Będziemy próbowali walczyć z kłamstwami i pokazywać te wydarzenia, które rzeczywiście miały miejsce – dodała.

Pierwsze konkluzje

Po przybliżeniu tła historycznego i wyjaśnieniu zagrożenia płynącego z przekłamanego obrazu polskiej ludności z powiatu sokołowsko-węgrowskiego głos zabrali prelegenci. Jako pierwszy wystąpił wiceprezes IPN dr Mateusz Szpytma („Społeczeństwo II Rzeczypospolitej wobec Zagłady Żydów”) (…) Historyk Jacek Odziemczyk („Okupacja niemiecka i terror okupanta w powiecie sokołowsko-węgrowskim podczas II wojny światowej”) (…), a dyrektor Miejskiej Biblioteki w Węgrowie Małgorzata Piórkowska-Rospara („Udział mieszkańców Węgrowa i okolic w ratowaniu ludności żydowskiej w latach 1939-1944) (…) Na koniec swoją kilkumiesięczną pracę nad wspomnieniami Szragi Fajwla Bielawskiego przedstawił Radosław Jóźwiak („Zagłada społeczności żydowskiej Węgrowa we wspomnieniach Szragi Fajwla Bielawskiego – polemika z Janem Grabowskim”). (…) Kolejnym punktem programu była dyskusja, podczas której można było wysłuchać wojennych wspomnień najstarszych uczestników spotkania i poszukać sposobu na odkłamanie treści zawartych w niechlubnym wydaniu Jana Grabowskiego.

(…)

Pierwszym krokiem dążącym do tego będzie wydanie książki Radosława Jóźwiaka „Zagłada. Społeczności żydowskiej Węgrowa we wspomnieniach Szragi Fajwla Bielawskiego. Studium jednostkowego antypolonizmu”, będącej odpowiedzią na zarzuty stawiane przez Grabowskiego (zapowiedź wydania dostępna jest m.in. w MBP w Węgrowie). Wicemarszałek Koc planuje też utworzyć zespół naukowców, który poprowadzi historyczne badania i spróbuje dotrzeć do nieodkrytych jeszcze dokumentów.

Więcej na ten temat w aktualnym wydaniu Życia Siedleckiego