PEC ? w trosce o środowisko

Smog nie jest zjawiskiem nowym, ale ostatnio najczęściej mówi się o nim w kontekście ogłaszanych tzw. alarmów smogowych, budzących uzasadniony niepokój. Nasuwa się wiele pytań. Co to jest smog, jakie są przyczyny jego powstawania, co możemy i powinniśmy zrobić, aby go ograniczyć, a tym samym ustrzec się przed konsekwencjami jego działania?

Naturalne zjawisko atmosferyczne, jakim jest smog, polega na współwystępowaniu zanieczyszczenia powietrza związkami chemicznymi i pyłami, powstającymi wskutek działalności człowieka (spalania paliw stałych), oraz niekorzystnych zjawisk atmosferycznych takich jak bezwietrzna pogoda, utrzymująca się mgła i inwersja. W naszych warunkach klimatycznych występuje głównie w miesiącach od listopada do stycznia, czyli w okresie nasilenia niekorzystnych warunków atmosferycznych i konieczności intensywnego ogrzewania mieszkań i domów.

Zanieczyszcza niska emisja
Według raportu NIK o ochronie powietrza przed zanieczyszczeniami, z grudnia 2014 roku, głównym źródłem zanieczyszczeń atmosfery – 90%, jest tzw. niska emisja z domowych pieców i kotłów, opalanych węglem (często bardzo złej jakości, np. mułem węglowym), drewnem i innymi rodzajami biomasy. Nadal dość powszechnym zjawiskiem jest spalanie różnego typu odpadów, w tym odpadów komunalnych i szczególnie niebezpiecznych odpadów przemysłowych z produkcji mebli lakierowanych. Problem stanowią także przestarzałe technologie oraz wyeksploatowane piece i kotły, w których spalanie odbywa się w sposób nieefektywny.
Zanieczyszczenia komunikacyjne stanowią 8%, a przemysłowe, z elektrowni i elektrociepłowni jedynie 2%. Dane te potwierdzają badania ekspertów z Politechniki Warszawskiej oraz dane Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami.

Bada stacja na Konarskiego
Głównymi produktami spalania paliw stałych są: dwutlenek węgla (CO2), tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NOx), dwutlenek siarki (SO2), chlorowodór (HCl), fluorowodór (HF), trwałe związki organiczne (wielopierścieniowe węglowodory - benzo(a)piren), dioksyny, a także metale ciężkie (ołów, arsen, nikiel, kadm) oraz pyły zawieszone PM10 i PM2,5. Z punktu widzenia ochrony zdrowia i życia ludzi największe znaczenie mają pyły zawieszone, w skład których mogą wchodzić pyły mineralne i alergeny, ale co gorsza także toksyczne metale ciężkie i ich związki, rakotwórcze i mutagenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne oraz dioksyny.
Pył PM10 tworzą cząstki o średnicy mniejszej niż 10 µm, które przenikają wraz z wdychanym powietrzem do dróg oddechowych i tam głównie powodują zmiany patologiczne (reakcje zapalne, alergiczne). Cząsteczki drobniejsze o średnicy 2.5 µm i mniejsze (pyły PM2.5), są bardziej groźne dla zdrowia, ponieważ penetrują głębiej wnikając do pęcherzyków płucnych, gdzie odbywa się wymiana gazowa. Stwierdzono, że pyły o średnicy 0.1 µm przenikają z pęcherzyków płucnych do naczyń krwionośnych i wraz z krwią dostają się do różnych tkanek i narządów, gdzie mogą wywoływać procesy zapalne i nowotworowe; mogą też przenikać poprzez barierę łożyskowo-naczyniową do płodu. Na działanie wysokich stężeń pyłów zawieszonych narażone są w szczególności osoby cierpiące na choroby serca i płuc, osoby starsze, kobiety w ciąży i dzieci.
Informacje na temat poziomu zanieczyszczania powietrza w Siedlcach podawane są w oparciu o dane ze stacji pomiarowej zlokalizowanej na terenie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. przy ul. Konarskiego 11. Monitoruje ona w trybie ciągłym poziomy stężeń pyłu zawieszonego PM10 i PM 2.5, dodatkowo prowadzony jest manualny pomiar stężenia benzo(a)pirenu i metali ciężkich w pyle PM10. 
Z raportu „Roczna ocena jakości powietrza w woj. mazowieckim” za rok 2015 wynika, że średnioroczne stężenie pyłu zawieszonego PM10 w Siedlcach wynosiło 30 µg/m3 przy dopuszczalnej normie 40 µg/m3. Dopuszczalna częstość przekroczeń dobowych 50 µg/m3 wynosząca 35 dni była o 13 dni większa. Natomiast dopuszczalny poziom zanieczyszczenia pyłami PM2.5 nie przekraczał dopuszczalnych norm emisyjnych. Z dostępnych danych za rok 2016 wynika, że poziom zanieczyszczeń był na analogicznym poziomie jak w roku poprzednim.
Wyniki odnoszą się do obszaru całego miasta. Pamiętać jednak należy, że na wskazania pomiarów istotny wpływ ma lokalizacja stacji w bezpośrednim sąsiedztwie najstarszego w Siedlcach osiedla domów jednorodzinnych z gęstą zabudową, niepodłączonych do sieci ciepłowniczej, gdzie dominuje ogrzewanie tradycyjnymi piecami węglowymi, odpowiedzialnymi za niską emisję.
Ograniczenie zanieczyszczeń powietrza jest procesem długotrwałym i kosztochłonnym. Największe efekty przynosi ograniczenie niskiej emisji poprzez poprawę efektywności energetycznej domów jednorodzinnych i starych kamienic. Konieczne są działania min. w zakresie termomodernizacji budynków, wymiany pieców, wyeliminowania paliw niskiej jakości i edukacji proekologicznej.

Dbamy o środowisko
Przedsiębiorstwo Energetyczne w Siedlcach od lat realizuje przedsięwzięcia mające na celu ochronę środowiska naturalnego. Wynika to zarówno z regulacji prawnych nakładających obowiązek ograniczania emisji substancji szkodliwych do atmosfery, jak też ze świadomości, że możemy poprawiać jakość życia i zdrowia mieszkańców Naszego miasta. 
Począwszy od roku 2002 – zlikwidowano kotłownię La Monte`a oraz uruchomiono Elektrociepłownię Gazową EC1, co pozwoliło rozpocząć produkcję i sprzedaż energii elektrycznej; zmniejszano zużycia węgla, a tym samym emisję zanieczyszczeń. W kolejnych latach dokonano gruntownej modernizacji układu odpylania, uruchomiono także instalację ciągłego pomiaru emisji zanieczyszczeń. Wdrożono i certyfikowano System Zarządzania, Jakością i Ochroną Środowiska zgodny z normą ISO 14001. 
Kolejnym, milowym krokiem polityki środowiskowej Przedsiębiorstwa było uruchomienie w 2012 roku Elektrociepłowni Gazowej EC 2. Zastosowanie na szeroką skalę najnowszych technologii wysokosprawnej kogeneracji gazowej pozwala w jednym procesie spalania produkować ciepło i prąd. Jest to technologia zdecydowanie bardziej czysta, nie powoduje emisji tlenków siarki i pyłów charakterystycznej dla spalania węgla. Dodatkowo turbiny gazowe wyposażone są w specjalne systemy SOLoNOx redukujące emisje tlenków węgla oraz tlenków azotu. 
W ostatnich latach w procesie kogeneracji produkowane jest 80% ciepła. Dzięki temu znacznie zmniejszyło się zużycie węgla, z 40 tys. ton w roku 2011 do 20 tys. ton w 2016 roku, co przekłada się na 50% zmniejszenie emisji substancji szkodliwych do atmosfery. Strumień spalin poddawany jest procesowi odpylania w multicyklonach i filtrach workowych, które wychwytują 95% pyłów powstających w procesie spalania. Tak oczyszczone spaliny, z niewielka ilością pyłów, są odprowadzane do atmosfery 60 metrowym emiterem. Wysokość komina jest podyktowana wymogami środowiskowymi, co zapewnia przenoszenie i rozproszenie zanieczyszczeń na znaczne odległości. Dzięki temu nie dochodzi do przekroczeń dopuszczalnych stężeń. Pomiary emisji zanieczyszczeń wykonywane przez niezależne, akredytowane laboratorium zewnętrzne wskazują, iż poziom emisji pyłów z Ciepłowni Centralnej jest zdecydowanie niższy od dopuszczalnych limitów. W roku 2016 kształtował się na poziomie jedynie 22% dopuszczalnej normy emisyjnej.
Poza rozwiązaniami technicznymi Przedsiębiorstwo dużą wagę przykłada do metod pierwotnych ograniczania emisji zanieczyszczeń. Polega to na stosowaniu w procesie produkcji ciepła dobrej jakości paliwa. Stosowany w Ciepłowni Centralnej węgiel (z Katowickiego Holdingu Węglowego) charakteryzuje się niską zawartością siarki i popiołu. Parametry jakościowe są na bieżąco monitorowane przez zakładowe laboratorium. 

Inwestujemy
Na poprawę jakości powietrza w Siedlcach ma także wpływ rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczej. W latach 2007-2015 wybudowano 5 km nowej sieci do której podłączono wszystkie nowopowstające obiekty budownictwa wielorodzinnego, zakłady przemysłowe, jak Mostostal Siedlce, Stadler i Carfii czy też obiekty użyteczności publicznej, nim, Park Wodny i Galerię Siedlce. W miarę możliwości technicznych i efektywności ekonomicznej, do sieci cieplnej podłączane są także stare kamienice, co eliminuje niską emisję w centrum miasta, gdzie problem smogu jest najbardziej odczuwalny. 
Istniejąca sieć cieplna jest sukcesywnie modernizowana, w ostatnich latach dokonano jej na odcinku blisko 2 km. Zarówno nowe inwestycje jak i modernizacje wykonywane są w technologii rur preizolowanych co podnosi efektowność energetyczną procesu przesłania ciepła. Przedsiębiorstwo dysponuje 80 km nowoczesnej sieci ciepłowniczej charakteryzującej się bardzo niskim, poniżej 10%, współczynnikiem strat ciepła na przesyle.
Obecnie realizowane jest kolejne przedsięwzięcie redukujące emisję zanieczyszczeń - modernizacja Ciepłowni Centralnej realizowana przy wsparciu środków z WFOŚiGW. Zastosowanie technologii ścian szczelnych podniesie do 87% sprawność procesu spalania w dwóch modernizowanych kotłach WR25. Przyniesie to efekt ekologiczny, będący warunkiem koniecznym do uzyskania pożyczki z WFOŚIGW, w postaci zmniejszenia zużycia węgla o 780 ton oraz ograniczenia emisji min. pyłów o 790 kg/rok. 
Wprowadzanie najnowocześniejszych technologii i monitoringu to nie jedyne działania Przedsiębiorstwa na rzecz poprawy jakości powietrza. Prowadzone są także działania edukacyjne. Cykliczne spotkania z uczniami siedleckich szkół i studentami UPH poświęcone są najnowszym rozwiązaniom organizacyjno-technologicznym z zakresu ochrony środowiska.
Z punktu widzenia długofalowych efektów ochrony i poprawy jakości powietrza, najlepszą alternatywą jest korzystanie z Ciepła Systemowego, które dostarcza Przedsiębiorstwo Energetyczne w Siedlcach. Zaspokajamy już 75 % potrzeb cieplnych mieszkańców Siedlec. Na bieżąco realizujemy nowe inwestycje przyłączeniowe wszędzie tam gdzie istnieją możliwości techniczne i jest to uzasadnione ekonomicznie.